Normen en Regels - PV zonnepanelen monteren
14 april 2020 
5 min. leestijd

Normen en Regels - PV zonnepanelen monteren

Richtlijnen voor het beveiligen en monteren van zonnepanelen, ook wel PV-panelen genoemd. Welke normen en regels moet je hanteren bij het monteren? Naast bouwkundige zaken, heb je bij de elektrische installatie te maken met een gelijkstroom DC zijde en een wisselstroom AC zijde. Beide hebben zo hun eigen aandachtspunten.

Voordat je je PV-panelen monteert, of laat monteren, is het goed om na te denken met welke zaken je eigenlijk rekening moet houden. In de normen NEN1010 en NEN5310 zijn speciale hoofdstukken gewijd aan het monteren van zonnepanelen, elektrotechnische kennis en ervaring is dus belangrijk. Maar niet alleen de kennis en ervaring op elektrotechnisch gebied, ook  specifieke kennis over het zonnesysteem en de werking daarvan is belangrijk.

Producten nodig voor jouw elektrische installatie? Kijk dan hier eens.

Normen en regels voor het installeren van een zonnepaneel installatie

Een zonnepaneel installatie bestaat niet alleen uit de PV-panelen. Maar ook uit de bouwkundige constructie, de omvormer, de bedrading en de aansluiting op de groepenkast. In de praktijkrichtlijn NEN5310 en de NEN1010 is zoals gezegd maar liefst een heel hoofdstuk gewijd aan de PV-systemen. Dit geeft wel aan dat het een complexe materie is.

In de NEN5310 staat een algemeen schema van een installatie met PV-systemen, het is dus handig om deze bij de hand te houden. De opbouw en toegepaste componenten zijn belangrijk voor een correcte installatie. Het wel of niet toepassen van een aardlekbeveiliging of de wijze van aarden is met name bepaalt door het type omvormer.

Belangrijke aandachtspunten

  • De brandveiligheid van een woning is altijd leidend. Het materiaal en de manier van installeren mag geen negatieve invloed hebben op de brandveiligheid. Je moet dus UV-bestendig materiaal gebruiken.
  • De plus- en minbekabeling van de panelen moet je op ruime afstand naast elkaar monteren. Hiermee minimaliseer je niet alleen de inductielus. Maar voorkom je tevens parallelle vlambogen door tevens een middenschot toe te passen.
  • Als de DC-bekabeling door een brandwerende doorvoer gaat, zal deze doorvoer normaliter de DC-vlambogen tegenhouden. Dit kun je realiseren door twee aparte doorvoeren te gebruiken welke minimaal 10 cm uit elkaar liggen.
  • Vanaf drie parallelstrengen beveilig je elke streng met een beveiligingscomponent tegen overstroom
  • Let erop dat het railsysteem geschikt is voor de toepassing en gewicht van de installatie. Bij twijfel altijd voor het zwaardere type kiezen

Let bij de engineering op de continue belasting van de componenten. Kies niet te lichte componenten.

  • Op bijvoorbeeld een zonnige dag is er een continue hoge belasting van de componenten. Vaak is hier bij de bepaling en berekening geen rekening mee gehouden. Door de hogere temperaturen en het plaatsen van meerdere (warme) componenten naast elkaar klopt de standaard engineering niet met de praktijk. Je hebt dan een ander (zwaarder) beveiligingscomponent, zoals een installatieautomaat nodig.

Overspanningsbeveiliging en vereffening bij PV installaties

  • Overspanningsbeveiling (OSB) pas je in woningen vaak niet toe. Maar vergeet dit niet te engineeren: de lengte van DC-kabels is hierbij belangrijk. De NPR5310 uit 2017 geeft hiervoor een voorbeeld berekening. Over het algemeen kun je stellen dat er bij een lengte kleiner dan 34 meter geen overspanningsbeveiliging nodig is.

Zonnepaneel-systeem installeren normen en regels

  • De vereffening van de PV panelen, de frames en de draagsystemen hangt af van het type omvormer welke je toepast. Maar ook het toepassen van bliksemafleiding is hierdoor bepalend. Over het algemeen moet je bij een omvormer zonder scheiding voor vereffening zorgen. En bij een omvormer met scheiding moet het niet. Maar mag het wel.
  • Let wel op: indien de metalen delen van het PV-systeem met een blilksemopvanginstallatie zijn verbonden, dan mag je geen verbinding maken met het aardsysteem van de elektrische installatie.

De meest voorkomende omvormer is de omvormer zonder scheiding. Het advies is dan ook om de metalen delen van het systeem te aarden.

  • De componenten voor de verbindingen, met name de DC-connectoren, moeten van hetzelfde fabrikaat te zijn. En de fabrikant moet aantonen dat de verbindingen bij elkaar horen.

Lastscheider

  • Een lastscheider voor de omvormer is noodzakelijk aan de wisselstroom (AC) zijde. Deze moet zich in de nabijheid van de omvormer bevinden om veilig te werken.
  • Ook aan de gelijkstroom (DC) zijde is een DC lastscheider vereist. De norm adviseert om zelfs een DC-lastscheider toe te passen, zelfs wanneer deze al in de omvormer is geïntegreerd.

Aardlekbeveiliging in PV-installaties

Er is veel onduidelijkheid over het wel of niet toepassen van aardlekbeveiliging in PV-systemen. Een aardlekbeveiliging is verplicht in PV-systemen, tenzij er aan een aantal voorwaarden is voldaan. In de praktijk heeft het de voorkeur om standaard een aardlekschakelaar van 30mA toe te passen. Het aantonen is namelijk een tijdrovende klus en weegt niet op tegen de kosten van de aardlekschakelaar en de veiligheid van de installatie.

Aardlekbeveiliging in PV-InstallatiesMaar hoe zit het nu? In de woningbouw ben je meestal verplicht om aanvullende beschermingsmaatregelen te nemen. Dit doe je door een 30mA aardlekschakelaar te gebruiken. Maar in de NEN1010 (411.3.3.) vind je wel enkele uitzonderingen. Een PV-systeem kun je onder deze uitzondering scharen. Je moet dan wel voldoen aan de basis- en foutbescherming.

Basisbescherming

Dit bereik je in de praktijk veelal door toepassing van de gangbare installatiemethodes en materialen en dient als bescherming tegen directe aanraking. Vaste isolatie of een omhulling zorgen vaak al voor basisbescherming. Tevens heb je er voor gezorgd dat je spanningsvoerende delen niet kunt aanraken.

Foutbescherming

Lastiger is de eis van foutbescherming. In de NEN1010 (411.3.2.1.) besteed men aandacht aan de maximale uitschakeltijd waarbij een beveilingstoestel automatisch moet onderbreken. Om dit te bepalen heb je gegevens nodig van de aanspreekstroom van het beveilingstoestel, de totale circuitimpedantie en de nominale spanning van de installatie. Maar zoals gezegd: het uitrekenen en bepalen van al deze gegevens vergt nogal wat onderzoek. Waardoor het voordeliger is om een aardlek te plaatsen.

Welk type aardlekbeveiliging pas je toe in PV-installaties?

In de NEN1010 staan aanwijzingen voor het toepassen van het type aardlek. Simpel gezegd, de NEN1010 schrijft een aardlekbeveiliging voor van het type B. Maar geeft tegelijkertijd drie uitzondering hierop;

  • De omvormer beschikt intern over een scheidingstransformator. Deze transformator scheid de DC en AC kant van elkaar;
  • Tussen de omvormer en de aansluiting op de verdeelinrichting is een scheidingstransformator geplaatst;
  • Volgens een verklaring van de fabrikant is geen omvormer van het type B nodig.

Aardlekbeveiligingen zijn leverbaar met een verschillende aanspreekstroom. De meest voorkomende is 30mA. Maar er zijn er ook van 100mA en 300mA. In bepaalde gevallen kun je ook de laatste twee toepassen, je kunt dit uitrekenen aan de hand van het stroomstelsel, de uitschakeltijd en de maximale totale weerstand. Wil je hier meer van weten dan kun je de NEN1010 er op naslaan.

Samenvattend

Het installeren van een zonnepaneel-systeem is gebonden aan normen en regels. Elektrotechnische kennis er ervaring is belangrijk. Bij twijfel schakel je altijd een professional in. Naast de bouwkundige zaken is de elektrische veiligheid belangrijk. Aandachtspunten hierbij zijn bijvoorbeeld de aarding, het type aardlekschakelaar en lastscheiders. Ons advies is om een aardlekschakelaar type B van 30mA toe te passen. Maar indien aan de drie uitzonderingen is voldaan, kun je volstaan met een standaard aardlekschakelaar type A van 30mA.

Wij vinden het superleuk als je je reactie wilt achterlaten. Klik op de reactieknop onderaan deze pagina. Alvast bedankt.

Over de schrijver
Luc startte in 1991 in de installatietechniek. In 2013 is hij gestart met zijn eerste webshop in technische installatiematerialen 123GroepenKast.nl. Datzelfde jaar schreef hij zijn eerste e-boek over het aansluiten van een groepenkast. Vanuit zijn passie voor de techniek publiceerde hij meerdere kennis artikelen met als doel om de technische vakkennis op een hoger niveau te krijgen. Te vaak ziet hij in de praktijk technische installaties die zijn aangelegd met een gebrek aan technische kennis. Door de kennis terug te brengen, samen met het vakmanschap van de RegioInstallateur wordt een betrouwbare, en bovenal veilige technische installatie opgeleverd. Tegenwoordig houdt Luc zich bezig met de ontwikkeling van de RegioInstallateur en Installo.
Eric
Door

Eric

op 13 Jul 2020

Interessant om te lezen dat je van een kant zoveel mogelijk afstand tussen de dc leidingen wil en aan de andere kant zo min mogelijk afstand wil. Met 10 cm afstand zou ik zeggen dat je nog steeds een flinke lus hebt.

Will
Door

Will

op 19 Jul 2020

Het monteren van de plus- en minbekabeling op ruime afstand minimaliseert de inductielus niet, maar vergroot deze juist! Vanuit EMC gezien vindt ik dit een slecht advies.

KH metals
Door

KH metals

op 05 Oct 2021

Leuke blog,Goed om te zien hoe dingen verduurzamen.

mart kramer
Door

mart kramer

op 17 Dec 2021

Let wel op: indien de metalen delen van het PV-systeem met een blilksemopvanginstallatie zijn verbonden, dan mag je geen verbinding maken met het aardsysteem van de elektrische installatie. ?? Alle delen van een installatie welke van geleidend materiaal zijn behoren geaard te zijn. EN doorverbonden met de bliksemafleider op zo n direct mogelijke wijze. Dat doen we sinds een jaar of 30 in alle telecom gebouwen om vlambogen / overslag te voorkomen. Spanningsverschil / vonkoverslag is de oorzaak van brand. Alles op gelijk potentiaal == geen verschil == veilig . Let wel op de draaddikte! Gebouw aarde = installatie aarde = bliksembeveiliging.

Jos Joosten
Door

Jos Joosten

op 22 Feb 2022

Mag je de openingen tussen de panelen afdekken met gekitte kunststoflijsten om wateroverlast onder de panelen te voorkomen?

Luc Lageweg
Door

Luc Lageweg

op 23 Feb 2022

Beste Jos, Wij hebben hier geen eenduidig antwoord op. Er zijn bijvoorbeeld wel zgn in-dak-zonnepanelen met daaronder een folie om het water onder de panelen af te voeren.

Michel
Door

Michel

op 11 Feb 2023

Wij zijn er achter gekomen dat in onze nieuwbouwwijk (gebouwd 2019-2021) de plus en min solar kabels door 1 buis lopen. Nu blijkt dat gevaarlijk te zijn. Wat voor rechten hebben wij. Is het bedrijf dat dit heeft gedaan aansprakelijk te stellen?

Luc Lageweg
Door

Luc Lageweg

op 13 Feb 2023

Beste Michel, Zo van afstand is het moeilijk om een oordeel te geven. Wellicht kun je samen met de wijk een onafhankelijke keuring uit laten voeren.

H.v.d.Veen
Door

H.v.d.Veen

op 12 Feb 2023

Bij ons zijn een aantal zonnepanelen geplaatst met micro-omvormers. De bekabeling vanaf de micro-omvormers naar de meterkast is uitgevoerd met VMK- kabel. Deze kabel loopt door het kanaal van de mechanische ventilatie. Mag dit ? IHEEL GRAAG REACTIE !

Luc Lageweg
Door

Luc Lageweg

op 13 Feb 2023

Het kanaal van de MV wordt inderdaad wel vaker. gebruikt. Het is niet een standaard montagewijze die genoemd staat in de NEN1010, maar in neem aan dat een erkend installateur de werkzaamheden heeft uitgevoerd. Indien je het niet vertrouwd kun je een onafhankelijk inspecteur raadplegen die ter plaatse e.e.a. beoordeeld.

de Vries
Door

de Vries

op 21 Aug 2023

Installatie aangelegd, de bedrading onder de nok open bloot zichtbaar spanning tussen voor en achter panelen in serie schakeling 450 volt en hoger aardedraad 2,5 kwadraat geen dakdoorvoer gewoongat in gipsplaat en steenwol en onbeschermd door dakhout

Luc Lageweg
Door

Luc Lageweg

op 14 Sep 2023

Zo te horen lijkt het niet vakkundig aangelegd. Een kabel hoort beschermt te liggen. Indien dat niet zo is kan bijvoorbeeld vocht in de kabel komen met de nodige problemen nadien. Het is wellicht handig om een professional naar je situatie te laten kijken, en het probleem op te lossen.

Reactie plaatsen