Veilig Aansluiten Zonnepanelen in GroepenKast
10 februari 2020 
3 min. leestijd

Veilig Aansluiten Zonnepanelen in GroepenKast

Zonnepanelen en met name PV-panelen zie je steeds vaker in Nederland. Zowel de kleine systemen op particuliere daken, als de grote systemen op bijvoorbeeld bedrijfsgebouwen nemen in aantallen toe. PV-panelen zijn elektrische zonnepanelen. PV is de afkorting van Photo Voltaic. Photo betekent licht en Voltaic betekent elektrisch.

Een veel voorkomende probleem bij de kleine systemen op particuliere daken is dat men geen rekening heeft gehouden met de totale stroom in de groepenkast. Dit kan mogelijk brandgevaar opleveren met alle gevolgen van dien. Alhoewel er in de media al regelmatig gewezen is op deze fout, zie je dat men PV-installaties nog steeds oplevert zonder zich bewust te zijn van de gevaren van overbelasting.

Waar gaat het dan om bij het aansluiten van zonnepanelen?

Kort gezegd zie je in de praktijk dat men zonnepaneel installaties aansluit zonder rekening te houden met het optellen van de vermogens van het energiebedrijf en van de PV installatie.

Aansluit vermogen Energiebedrijf + Aansluit vermogen PV-panelen = Vermogen Groepenkast

Veel particuliere PV installaties zijn 1 fase installaties. Deze sluit men aan op een vrije groep in de groepenkast. Voorheen vaak met een installatieautomaat achter een aardlekschakelaar. Tegenwoordig steeds vaker met een aardlekautomaat. Heb je een aardlek automaat nodig? kijk dan hier: Link

De aardlekautomaat is een installatieautomaat en aardlekschakelaar in 1 behuizing. Deze toepassing is al een hele verbetering. Ten eerste omdat de aardlekschakelaar, met daarachter ook andere groepen, minder snel aanspreekt. En ten tweede er deden zich gevaarlijke situaties voor waarbij de aardlekschakelaar geen meer functie had. De voeding van de zonnepanelen ging immers rechtstreeks van de zonnepanelen naar de andere eindgroepen, zonder eerst via de aardlekschakelaar te gaan.

Praktijkvoorbeeld aansluiten zonnepanelen

Dan het probleem met het totale vermogen in een groepenkast. Ik zal proberen dit duidelijk te maken met een veel voorkomend praktijkvoorbeeld voor het aansluiten van zonnepanelen. Stel dat de aansluiting van het energiebedrijf een 1 fase aansluiting is van 40A. En de zonnepanelen leveren 13A. Dan kan er een totale stroom lopen van 40A + 13A = 53A.

40A (stroom energiebedrijf) + 13A (stroom pv-panelen) = 53A stroom in groepenkast

Echter de aardlekschakelaars en het railsysteem (of bedrading) is in groepenkasten voor woningen standaard geschikt voor 40A. Dit betekent dat er een situatie kan ontstaan waarbij de stroom 33% meer is dan toelaatbaar en veilig is. Je kunt dit bijvoorbeeld oplossen door het railsysteem (of bedrading) te verzwaren, echter dit is een relatief dure oplossing.

Een goedkopere oplossing is om in de groepenkast een extra automaat bij te plaatsen van 40A tussen de voeding (energiebedrijf + zonnepanelen) en de installatie. Zie onderstaand schema.

zonnepaneel, groepenkast, beveiligingen, overbelasting

Praktijkvoorbeeld Beveiliging zonnepaneel op groepenkast met 40A automaat

Met deze oplossing kun je volstaan met een extra 1 polige installatieautomaat van 40A voor een 1 fase aansluiting, of drie stuks voor een 3 fase aansluiting. De nul hoef je immers niet te schakelen omdat de automaat alleen maar dient voor het begrenzen van de maximale stroom in de groepenkast. Een voorbeeld van een 1 polige installatie automaat is deze: Link (filter op 1P).

Dus voor een paar tientjes extra investering op een zonnepaneel installatie van een paar duizend euro maak je je groepenkast veel veiliger. De kans op brandgevaar is hiermee stukken minder geworden.

Is brandgevaar hiermee helemaal uitgesloten?

Wiha SlimTorque Starterset Momentschroevendraaierset

Een momentschroevendraaier

Nee, jammer genoeg niet. Maar wel een stuk veiliger. Brand in de groepenkast kan ook ontstaan door een ondeskundig ontwerp, het ondeskundig installeren van de componenten of door ondeskundig onderhoud. Een veel voorkomend probleem is bijvoorbeeld het aandraaien en het tekort aan regelmatig controleren van de schroeven van de automaat. Deze moet je namelijk onder “moment” met een momentschroevendraaier aandraaien. Maar dit gebeurt in de praktijk te weinig. Een voorbeeld van een momentschroevendraaier: Link.

Wij vinden het superleuk als je je reactie wilt achterlaten. Klik op de reactieknop onderaan deze pagina. Alvast bedankt.

Over de schrijver
Luc startte in 1991 in de installatietechniek. In 2013 is hij gestart met zijn eerste webshop in technische installatiematerialen 123GroepenKast.nl. Datzelfde jaar schreef hij zijn eerste e-boek over het aansluiten van een groepenkast. Vanuit zijn passie voor de techniek publiceerde hij meerdere kennis artikelen met als doel om de technische vakkennis op een hoger niveau te krijgen. Te vaak ziet hij in de praktijk technische installaties die zijn aangelegd met een gebrek aan technische kennis. Door de kennis terug te brengen, samen met het vakmanschap van de RegioInstallateur wordt een betrouwbare, en bovenal veilige technische installatie opgeleverd. Tegenwoordig houdt Luc zich bezig met de ontwikkeling van de RegioInstallateur en Installo.
Frits Dohmen
Door

Frits Dohmen

op 29 Oct 2020

Beste Luc,Inkomende beveiliging is 3 x 25 Ampere. PV - omvormer is 3 Kw en beveiliging in meterkast is 16 Ampere ( 1fase). Welke beveiliging is dan noodzakelijk en hoe is dan de aansluiting.Groeten, Frits

Luc Lageweg
Door

Luc Lageweg

op 02 Nov 2020

Beste Bert, je kunt hetzelfde schema aanhouden. Het gaat immers om de totale stroom in de groepenkast, en deze is geschikt voor 40A.

Remco
Door

Remco

op 22 Dec 2021

Dit begrijp ik niet helemaal, bij een 3x 25A heb ik dan toch hooguit 25+16=41A ? En met de tolerantie van een 40A meterkast zou dit toch moeten kunnen?

Hans Zijlstra
Door

Hans Zijlstra

op 15 Nov 2020

Begin november heeft een erkende installateur een groepenkast geplaatst in mijn nieuwe bedrijfspand. Het pand is uitgerust met zonnepanelen. In de groepenkast is een aardlekautomaat geplaatst waarop hij de zonnepanelen via de omvormer heeft aangesloten. de installatie is een 3 fase 25 amp. Moet ik nu nog bekijken of deze installatie voldoet of is deze veilig.

Ico
Door

Ico

op 21 Mar 2021

ik heb een vraag over de selectiviteit van de zonnepaneel aansluiting. Bij een 3 f hoofdzekering van 25 A (smeltveiligheid) heeft de installateur een aparte 1f aardlekautomaat van 25 A voor de zonnepanelen geplaatst. Volgens mij is dit niet goed maar hij geeft aan dat de zonnepanelen geen verbruiksgroep is en daarom de 1.6 regel niet van toepassing is. De kabel naar de omvormer is 4mm2. Bij kortsluiting in die kabel gaat volgens mij de hoofdzekering eruit. Klopt deze aansluiting, ik kan het in de NEN 1010 niet vinden.

Luc Lageweg
Door

Luc Lageweg

op 01 Apr 2021

Beste Ico, de hoofdzekering is niet zozeer het probleem, omdat de omvormer vanuit zichzelf al beveiligd is. Maar in de groepenkast kan er wel een probleem ontstaan indien de interne bedrading of de rail niet dik genoeg is. Je moet immers de twee voedingen (hoofdaansluiting en omvormer zonnepanelen) bij elkaar optellen: 25A + 25A = 50A. In de groepenkast kan er een stroom gaan lopen van 50A. Stel dat de groepenkast is gemaakt voor 40A, dan kan deze worden overbelast met alle gevolgen van dien.

Gerard
Door

Gerard

op 29 Mar 2021

ik heb een aanbieding van een leverancier om 11 panelen max vermogen 3600VA aan te sluiten via een bestaande groep (wasmachine) op deze groep zijn geen andere gebruikers. bij de wasmachine aansluiting komt dan een kast met 16A automaat /werkschakelaar/inverter De groepenkast heeft een hoofdautomaat van 40A 1xfase. is dit geoorloofd ?

Luc Lageweg
Door

Luc Lageweg

op 01 Apr 2021

Op zicht is dit geoorloofd, mits goed aangesloten. Veel fabrikanten hebben speciale verdeelkasten die je in de buurt van de wasmachine monteert. Let wel op de totale stroom in de groepenkast. De totale stroom kan nu 40A (hoofdautomaat) + 16A (zonnepanelen) = 56A in de groepenkast zijn. Vaak zijn groepenkasten gemaakt voor maximaal 40A. In dat geval zal je de interne bedrading van de groepenkast aan moeten passen.

Henk
Door

Henk

op 27 Nov 2021

Beste Luc, Compliment voor je informatieve website. Bij onze groepenkast heb ik destijds een overspanningsbeveiliging laten plaatsen. Sep m40-2sc, class II. Ben mij aan het oriënteren voor plaatsen van zonnepanelen. Krijg niet goed boven water of tussen de panelen en de groepenkast wel of niet een overspanningsbeveiliging geplaatst moet worden.

Karel
Door

Karel

op 02 Oct 2022

Beste Luc, Is mis in het schema aardlekbeveiliging voor de PV-installatie. Of is de rechtse 16A automaat een aardlekautomaat?

Luc Lageweg
Door

Luc Lageweg

op 17 Oct 2022

Beste Karel, Er staat een automaat getekend, maar het schema geldt voor zowel een automaat als een aardlekautomaat. Tegenwoordig wordt in de meeste gevallen een aardlekautomaat toegepast.

Hans
Door

Hans

op 20 Oct 2022

Beste Luc, is de automaat (B karakteristiek) richtingsgevoelig? Moet de voeding vanuit de PV cellen aan de onder of boven (afgaande) zijde worden aangesloten. Met vriendelijke groet, Hans

Luc Lageweg
T. Spruit
Door

T. Spruit

op 17 Dec 2022

Beste Luc,We willen zonnepanelen plaatsen, onze verdeelkast is nog voorzien van normale DII zekeringen. Voor de panelen gaan we een nieuwe automaat plaatsen. Is dat toegestaan of moeten de DII zekeringen ook worden vervangen.Vr, gr. T. Spruit

Luc Lageweg
Door

Luc Lageweg

op 19 Dec 2022

Beste T. Spruit, op zicht kun je een groepenkast met DII patronen uitbreiden met automaten. Indien je groepenkast nog goed is, kun je voor je zonnepanelen gewoon een automaat plaatsen.

Peter Rozenveld
Door

Peter Rozenveld

op 07 Feb 2023

Goede info, Had niet gedacht aan de sommering van stromen. Iets te lang uit het vak geweest merk ik wel...(was 30 jaar geleden Schakelwachter hoogspanning, oops )

Luc Lageweg
Door

Luc Lageweg

op 09 Feb 2023

Beste Peter, Bedankt voor je reactie.

Fred Warger
Door

Fred Warger

op 11 Feb 2023

Dag Luc, Hartelijk dank voor deze nuttige informatie. Graag zou ik zo'n schema en uitleg zien voor een 3-fase-installatie (3 x 25 A) waarop een PV-systeem met een capaciteit van 7050 Wp dus +- 5992 W oftewel 26 A wordt aangesloten.Alvast bedankt, Fred

Remko Voogt
Door

Remko Voogt

op 24 Feb 2023

Mijn 22 (415 Wp) zonnepanelen zijn voorzien van een eigen aardlek en een 3-fasen groep naast de meterkast. Nu zijn de uitgaande leidingen van deze groep niet op de rail gemonteerd maar onder in een krachtgroep omdat de rail vol is. Mag dat?

Luc Lageweg
Door

Luc Lageweg

op 28 Feb 2023

Beste Remko, bedankt voor je bericht. Afgaande kabels mag je rechtstreeks op de afgaande zijde van de installatieautomaat monteren. Hier hoeft in principe niets tussen. Soms worden klemmenstroken toegepast waarop alle groepen zijn afgemonteerd. De afgaande kabel kun je dan op deze klemmenstroken afmonteren.

Robin
Door

Robin

op 11 May 2023

Geachte luc ik heb mijn eigen groepenkast omgebouwd 4 polige Hoofdschakelaar 63 ampère 8 aardlekautomaten 16 amp b en voor de pv instalatie een krachtstroomautomaat 16ampere b 300ma, de aansluitkabels zijn allemaal 10mm2 moet ik hier nog iets veranderen

Luc Lageweg
Door

Luc Lageweg

op 23 May 2023

Beste Robin, qua componenten lijkt de opzet van je groepenkast prima. Naast de componenten zijn er meer zaken waar je rekening mee moet houden. Dit staat in de NEN normen. Denk hierbij aan bijvoorbeeld warmte dissipatie en het onder moment aandraaien van de kooimoeren.

Ab
Door

Ab

op 23 Jun 2023

Dank voor deze uitleg. Ik wil in mijn groepenkast de extra stroombegrenzer (laten) plaatsen. Mijn vraag - waarom voldoet hier een 1 polige automaat, terwijl in de reguliere groepen tweepolig verplicht is?

Luc Lageweg
Door

Luc Lageweg

op 28 Jun 2023

Beste Ab, de NEN1010 schrijft voor eindgroepen een tweepolige automaat voor. De "stroom-begrenzer" is geen eindgroep, maar puur bedoeld om de stroom binnen de groepenkast te begrenzen. Je kunt hiervoor een 1-polige, maar ook een 2 polige automaat gebruiken.

O. vd Sluis
Door

O. vd Sluis

op 09 Mar 2024

Wat is grens waarop je dit zou toepassen? Ik heb bijvoorbeeld een 3x25A hoofdaansluiting en een 16A groep van de zonnepanelen. In theorie zou je dan op 41A komen terwijl de componenten in mijn groepenkast ingericht zijn op 40A.

Luc Lageweg
Door

Luc Lageweg

op 24 Mar 2024

In theorie ligt de grens bij 40A, tot 40A is het railsysteem etc gecertificeerd.

Reactie plaatsen