Wat is een werkschakelaar?
07 januari 2021 
3 min. leestijd

Wat is een werkschakelaar?

Met een werkschakelaar voorkom je ongelukken. Zoals de naam al zegt is het door een werkschakelaar mogelijk om veilig te werken. Met deze schakelaar kun je op een veilige manier de stroom inschakelen en uitschakelen. Een veilige werkomgeving is essentieel om elektrische of mechanische ongelukken te voorkomen. In deze blog leggen wij uit wat een werkschakelaar is en wanneer je deze gebruikt. Daarnaast bespreken we kort de Nederlandse veiligheidsbepalingen van de NEN 1010 die betrekking hebben op de werkschakelaar.

Wat is een werkschakelaar?

De werkschakelaar is een schakelaar die je met de hand kan bedienen. Deze schakelaar is dicht bij een elektrische machine aangebracht zodat je deze buiten werking kan stellen. Tijdens onderhoudswerkzaamheden en reparatiewerkzaamheden kun je door middel van deze schakelaar een apparaat tijdelijk uitschakelen. Je gebruikt een werkschakelaar wanneer je er zeker van wil zijn dat er geen spanning op een apparaat staat. Deze schakelaar noemen we daarom ook vaak de lastscheider.

Werkschakelaar bestellen van ABB

Wanneer gebruik je een werkschakelaar?

Wanneer gebruik je een werkschakelaar

Met deze schakelaar is het mogelijk om op een veilige manier stroom in en uit te schakelen. Op deze manier ben je ervan verzekerd dat je op een veilige manier kan werken aan een apparaat. Het is nu mogelijk om op een veilige manier onderhoudswerkzaamheden en reparatiewerkzaamheden te volbrengen. Door het gebruiken van deze schakelaar verlaag je het risico op elektrische of mechanische ongevallen. Vaak heb je de mogelijkheid om een werkschakelaar mechanisch te vergrendelen. Hierdoor kun jij een apparaat uitzetten en deze door middel van een slot vergrendelen. Op deze manier ben je er dan zeker van dat niemand anders het apparaat of de installatie waaraan jij werkt onverwachts inschakelt. Door het gebruik van deze schakelaar creëer je een veilige werkomgeving. Werkschakelaars vind je onder andere in de buurt van een airco of een warmtepomp. Heb je een werkschakelaar nodig? Kijk dan ook hier even.

NEN 1010: Nederlandse veiligheidsbepalingen

De NEN 1010 is een Nederlandse norm met veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties. De normen die opgenomen zijn in de NEN 1010 zijn geen wetten, maar zijn richtlijnen die de veiligheid met betrekking tot elektrische installaties bevorderen. Hoewel de NEN 1010 geen wettelijke verplichting is, gebruiken we deze norm vaak als algemene eis voor elektrische installaties. Op deze manier voldoen we aan de bouwregelgeving en is het mogelijk om vergunningen toe te kennen.

De NEN 1010 geeft aan dat een werkschakelaar essentieel is bij werkzaamheden aan mechanisch materieel met een elektrische voeding. Om lichamelijk letsel te voorkomen is het daarom noodzakelijk dat je mechanische materieel kan uitschakelen door middel van een handschakelaar. Onder dit materieel vallen apparaten en machines die jou letsel kunnen toedoen.

Een werkschakelaar is essentieel bij werkzaamheden aan apparaten met een elektrische voeding

Denk hierbij onder andere aan roterende machines, machines met een verwarmingselement, en elektromagnetische machines. Volgens de NEN 1010 vallen boren, kneedmachines en centrifuges bijvoorbeeld onder dit materieel. Ook is het van belang om een werkschakelaar te gebruiken wanneer je onderhoud gaat doen aan op afstand bedienbare zonneschermen of garagedeuren. Deze kunnen immers ook de veroorzaker zijn van lichamelijk letsel.

Eisen Werkschakelaar

De NEN 1010 stelt dat het alleen toegestaan is om gebruik te maken van werkschakelaars waarop duidelijk aangegeven is of de schakelaar ‘aan’ of ‘uit’ staat. De NEN 1010 benadrukt dat het gebruik van schakelaars met drukknoppen niet is toegestaan omdat deze kunnen terugveren. Door het terugveren van drukknoppen kan een machine of apparaat weer ingeschakeld worden, wat kan resulteren in een gevaarlijke situatie. Ook is het belangrijk dat werkschakelaars goed te herkennen zijn zodat iedereen op de hoogte is van zijn functie. Op deze manier voorkom je toevallige inschakeling. Ook het aanbrengen van sloten op de schakelaar zorgt ervoor dat inschakeling door anderen voorkomen wordt. Het plaatsen van waarschuwingsborden voorkomt ook de inschakeling van de schakelaar. Ten slotte is het plaatsen van een werkschakelaar in een afsluitbare ruimte of omhulsel ook een goede optie om de veiligheid te waarborgen.

Tot slotte

In deze blog hebben we je uitgelegd dat een werkschakelaar zorgt voor een veilige werkomgeving. Vooral wanneer jij onderhoud of reparatie gaat doen aan mechanische machines en apparaten. Door het gebruik van deze schakelaar zorg je ervoor dat niemand per ongeluk het apparaat of de machine waaraan jij werkt aanzet. Op deze manier voorkom je lichamelijk letsel.

De Nederlandse veiligheidsbepalingen van de NEN 1010 geven je extra richtlijnen om ervoor te zorgen dat je nóg veiliger te werk kan gaan. Zorg ervoor dat de werkschakelaar voorzien is van een duidelijke ‘aan’ en ‘uit’ aanduiding. Daarnaast is het belangrijk om een handbediende schakelaar te gebruiken zonder drukknoppen. Verder zorg je er door middel van waarschuwingsborden en afsluitende omhulsels voor dat anderen niet per ongeluk de schakelaar aanzetten.

Heb je een werkschakelaar nodig? Kijk dan ook hier eens.

Wij vinden het superleuk als je een reactie wilt achterlaten. Klik op de reactieknop onderaan deze pagina. Alvast bedankt.

Over de schrijver
Ricardo Lageweg is mede-eigenaar van de LagewegGroep en specialist op gebied van webshop & contentbuilding. Inmiddels heeft hij meer dan 250 blogs geschreven voor installo.nl, instructievideo’s opgenomen en verschillende webshops ontwikkeld en uitgebreid.
IPadawan
Door

IPadawan

op 18 Jan 2023

Vraagje - de bedoeling is duidelijk maar toch een vraag. Als er naast de MK een gescheiden kast specifiek voor de Domotica die door de MK gevoed wordt aanwezig is; de werkschakelaar waar moet deze komen; in de MK of Domoticatie kast?

Luc Lageweg
Door

Luc Lageweg

op 21 Jan 2023

Bedankt voor je bericht. De werkschakelaar hoort in de kast welke uitgeschakeld moet worden om veilig te werken, dus de Domotica kast. In de groepenkast plaats je een automaat om de voedingskabel voor de domoticakast en de domoticakast zelf te beveiligen tegen overstroom en kortsluiting.

Hans de Jong
Door

Hans de Jong

op 17 Feb 2023

Er zijn rode en grijze werkschakelaars. Is er een regel wanneer welke gebruikt moet worden?

Luc Lageweg
Door

Luc Lageweg

op 28 Feb 2023

Beste Hans, een rode werkschakelaar wordt vaak gebruikt als aanduiding van een brand-werkschakelaaar. Hierdoor weet de brandweer bij calamiteiten meteen waar ze moeten zijn.

Reactie plaatsen