De Belangrijke Rol van Overspanningsbeveiliging en Bliksembeveiliging in Woningen

24 april 2024

In een tijd waarin onze huizen steeds meer afhankelijk worden van elektronische apparaten en geavanceerde technologieën, is het essentieel om te onderzoeken hoe we onze elektrische systemen kunnen beschermen tegen schade veroorzaakt door overspanning en bliksem. Een cruciale component van deze bescherming is het gebruik van overspanningsafleiders (SPD's), die in verschillende klassen komen zoals SPD1, SPD2 en SPD3. In dit artikel gaan we dieper in op de noodzaak van overspanningsbeveiliging, het verschil tussen SPD-klassen en waarom SPD2 de optimale keuze is voor groepenkasten in woningen en kantoren. Daarnaast zullen we stapsgewijs uitleggen hoe je een SPD2-apparaat correct aansluit.

Waarom Overspanningsbeveiliging Belangrijk is

Overspanning is een tijdelijke verhoging van de spanning in het elektrische netwerk. Dit kan optreden door verschillende factoren, waaronder bliksemontladingen in de buurt, schakelhandelingen op het netwerk of het gebruik van zware elektrische apparatuur. Deze overspanningen kunnen elektronische apparaten en zelfs het elektrische systeem van een huis beschadigen, wat kan leiden tot hoge reparatiekosten en uitval van apparaten.

Een effectieve manier om deze schade te voorkomen, is door het installeren van overspanningsbeveiligingsapparaten (SPD's). Deze apparaten zijn ontworpen om overspanningen af te leiden en te reguleren, waardoor de apparatuur en het elektrische systeem worden beschermd.

Verschillende Klassen van Overspanningsafleiders (SPD's)

SPD's worden geclassificeerd in verschillende categorieën, die aangeven waar in het elektrische systeem ze moeten worden geïnstalleerd en welk beschermingsniveau ze bieden. De belangrijkste klassen zijn:

1. SPD1: Deze afleiders worden geïnstalleerd op de hoofdverdeling van een gebouw (bijvoorbeeld bij de ingang van de stroomvoorziening). SPD1-apparaten bieden bescherming tegen directe blikseminslag en zijn bedoeld om de initiële overspanning te neutraliseren. Meestal wordt voor dit type vonkbrugtechnologie gebruikt.

2. SPD2: Deze afleiders zijn bedoeld voor installatie in de groepenkast van een gebouw. SPD2-apparaten beschermen tegen secundaire overspanningen die zich via leidingen en kabels verspreiden. Ze bieden bescherming op het niveau waar de meeste gevoelige apparaten zijn aangesloten. Meestal wordt voor dit type varistor-technologie gebruikt.

Een varistor is een spanningsafhankelijke weerstand. De halfgeleidercomponenten (metaaloxidekeramiek) zorgen ervoor dat bij een lage spanning de impendantie zeer hoog is en dat bij een hoge spanning de impendantie afneemt met een zeer snelle reactietijd. De SPD2 wordt over het algemeen getest met een stootstroom met een impulsvorm van 8/20 ns.

3. SPD3: Deze afleiders worden gebruikt om individuele apparaten te beschermen. Ze zijn meestal ingebouwd in of bij het apparaat zelf, bijvoorbeeld in stopcontacten.

Waarom SPD2 overspanningsbeveiliging de Beste Keuze is voor groepenkasten in woningen

Voor woningen en kantoren is het gebruik van SPD2 in de groepenkast de meest effectieve oplossing. De groepenkast is het centrale punt waar elektrische stroom het huis binnenkomt en wordt verdeeld naar verschillende circuits. Door een SPD2-apparaat in de groepenkast te installeren, wordt het gehele elektrische systeem van het huis beschermd tegen schadelijke overspanningen die via het stroomnet kunnen worden overgedragen.

Het Correct Aansluiten van SPD2 overspanningsbeveiliging in Groepenkasten

Hier is een stapsgewijze handleiding voor het aansluiten van een SPD2-apparaat in een groepenkast:

1. Schakel de Stroom Uit: Voordat je begint met de installatie, schakel je de stroom naar de groepenkast uit om veilig te kunnen werken.

2. Kies de Juiste Plaats: Kies een geschikte locatie in de groepenkast voor de SPD2-installatie. Dit moet zo dicht mogelijk bij de plek zijn waar de hoofdstroom het huis binnenkomt.

3. Maak de Bedrading Los: Maak de bedrading los op de plek waar de SPD2 moet worden geïnstalleerd.

4. Installeer de SPD2: Monteer de SPD2 op de gekozen locatie in de groepenkast volgens de instructies van de fabrikant.

5. Sluit de Bedrading Aan: Sluit de bedrading van de groepenkast aan op de SPD2 volgens de specificaties en instructies van de fabrikant.

6. Controleer en Test: Zorg ervoor dat alle verbindingen stevig en correct zijn gemaakt voordat je de stroom weer inschakelt. Draai de schroeven altijd aan onder het moment met een momentschroevendraaier. Op de datasheet van de fabrikant vind je het juiste moment (nM). Voer na installatie een test uit om te controleren of de SPD2 overspanningsbeveiliging goed functioneert.

Overspanningsbeveiliging in de NEN1010

In de NEN1010 wordt de veiligheid geregeld voor personen tegen elektrische schokken en brand. De NEN1010 geeft ook richtlijnen om installaties te beveiligen tegen overspanning, veroorzaakt door externe blikseminslag in de of nabij binnenkomende voedingsleidingen, dan wel overspanning veroorzaken door schakelhandelingen. Om de binnenkomende leidingen in een pand te beschermen tegen overspanning, kun je een overspanningsbeveiliging of overspanningsafleider plaatsen. Deze worden ook wel SPD's genoemd: Surge Protective Device.

In de NEN1010:2020 zijn een aantal veranderingen ten opzichte van de NEN1010:2015.

Rubriek 443 beantwoord de vraag "wanneer moet ik een overspanningsbeveiliging toepassen?". Deze rubriek stelt duidelijke eisen voor beveiliging van elektrische installatie tegen transiënte overspanningen.

Rubriek 534 is nu in lijn met IEC60364. Als een type 1-SPD niet de juiste bescherming biedt, dan moet deze worden gecoördineerd met type 2 of type 3 om het vereiste beschermingsniveau te bieden.

Hoofdstuk 6: Inpectie is grotendeels herschreven en beschrijft de visuele inspectie en de keuze, locatie en installatie van geschikte overspanningsafleiders.

Hoofdstuk 7: Bepalingen voor bijzondere installaties en bijzondere ruimten en omgevingen.

Rubriek 705 Bedrijfsruimten en terreinen voor landbouw en veeteelt. Bescherming tegen overspanningen van atmosferische oorsprong of als gevolg van schakelhandelingen.
Rubriek 709 Jachthavens en vergelijkbare terreinen geeft bepalingen over de noodzaak van risicoanalyse voor bescherming tegen overspanning.
Rubriek 722 Laadinrichtingen voor elektrische voertuigen. In deze rubriek is de bepaling opgenomen over een voor publiek toegankelijk aansluitpunt, deze wordt beschouwd als een deel van een openbare voorziening en moet daarom worden beveiligd tegen transiënte overspanningen.

Conclusie

Het installeren van een SPD2-overspanningsafleider in de groepenkast van een woning is een verstandige investering om elektronische apparaten en het elektrische systeem te beschermen tegen schade veroorzaakt door overspanning. Door het begrijpen van de verschillende klassen van SPD's en het toepassen van de juiste bescherming op de juiste locatie, kunnen huiseigenaren genieten van een veiliger en betrouwbaarder elektrisch systeem. Vergeet niet om altijd een gekwalificeerde professional te raadplegen voor advies en installatie van overspanningsbeveiligingsapparaten.

Wij vinden het superleuk als je een reactie wilt achterlaten. Klik op de reactieknop onderaan deze pagina. Alvast bedankt.