Wandcontactdoos plaatsen in badkamer volgens zone indeling van NEN1010
03 april 2020 
4 min. leestijd

Wandcontactdoos plaatsen in badkamer volgens zone indeling van NEN1010

Denk van te voren goed na als je een wandcontactdoos wilt plaatsen in de badkamer. De badkamer is in zones verdeeld in de NEN1010. In de zone-indeling van de badkamer mag je standaard wandcontactdozen (ook wel WCD genoemd) bijvoorbeeld niet in de zones 0, 1 en 2 plaatsen. Installeer je de wandcontactdoos in de badkamer buiten deze zones, dan moet je deze beveiligen met een aardlekbeveiliging met een aanspreekstroom van 30mA. Bijvoorbeeld deze Hager Aardlekschakelaar voor beveiliging van wandcontactdozen in de badkamer. Maar let extra op bij het aanleggen van een wasmachinegroep die je achter een eigen eindgroep plaatst. Denk dan ook aan de extra vereffening tussen de WCD en het centrale aardpunt in de badkamer. Wandcontactdoos nodig? Kijk dan hier even.

Zone-indeling in de badkamer volgens NEN1010

In de NEN1010 (rubriek 701) staan een aantal zone-indelingen voor in de badkamer beschreven en weergegeven. Dit zijn zone 0, zone 1 en zone 2. Elke zone heeft zijn specifieke aandachtspunten:

Zone 0

Dit is de ruimte die de badkuip, douchebak of inloopdouche in beslag neemt tot 10 cm daarboven. Elektrisch materiaal dient hier minimaal voorzien te zijn van IPx7 bescherming. Je mag elektrische apparaten toepassen mits je deze vast opstelt en aansluit. En je ze beschermt door middel van SELV-ketens met een nominale spanning van 12 VAC wisselstroom of 30V DC gelijkstroom.

Zone 1 badkamer

Wandcontactdoos in badkamer

WCD in badkamer

Dit is de ruimte boven en onder de badkuip en/of douche tot 2,25m. Is er geen douchebak, dan hanteer je hier een straal van 1,2m vanaf de douchekop. Elektrisch materieel moet hier minimaal over een beschermingsgraad van IPx4 beschikken. Je mag hier uitsluitend vast opgestelde en vast aangesloten elektrische toestellen installeren. Het materieel moet geschikt zijn voor installatie in zone 1 en deze moet je volgens de gebruiks- en montageaanwijzingen van de fabrikant toepassen. Bijvoorbeeld verlichting, ventilatie en whirlpools.

Zone 2 badkamer

Zone 2 bestaat uit de ruimte die 60cm na zone 1 begint, tot een hoogte van 2,25m. Elektrisch materiaal moet hier voorzien zijn van minimaal IPx4 bescherming. Standaard contactdozen mag je hier niet toepasen. Scheerwandcontactdozen wel, mits deze aan de NEN-EN-IEC 61558-2-5 voldoen en het niet waarschijnlijk is dat ze in contact komen met sproeiwater.

Let op. Bij douches zonder douchebak is er geen zone 2. De 1,2 meter die hier als zone 1 fungeert en als zodanig behandeld, zorgt alsnog voor een veilige situatie.

Aanvullende bescherming voor de wandcontactdoos

vereffening Aarding in badkamer

Vereffening in badkamer

Vaak denk je er niet aan. Maar bij plaatsing van inbouwmateriaal in ruimtes die grenzen aan de badkamer, moet je rekening houden met de afstand tussen de zones van de badkamer. Deze zones lopen voor leidingwerk namelijk tot en met 5 cm in de wand. Als je bijvoorbeeld een holle wanddoos plaatst in een aangrenzende kamer kan het goed zijn dat je die afstand overschrijdt. Heb je aardingsmateriaal nodig, kijk dan hier eens.

In de groepenkast of in de onderverdeel inrichting hoor je de groep van de wandcontactdoos ook te beveiligen met een aardlekbeveiliging met een nominale aanspreekstroom van 30mA. Hierop bestaan een paar uitzondering, zie hiervoor ook de NEN1010. Deze uitzonderingen zijn:

  • Elektrische scheiding indien een stroomketen slechts een elektrisch toestel voedt;
  • Extra lage spanning zoals de SELV en de PELV.

Naast de aardlekbeveiliging van 30mA moet je ook rekening houden met de aanvullende beschermende vereffening. Dit doe je om de spanningsverschillen te beperken. Deze vereffening realiseer je tussen de beschermingsleider, de metalen gestellen en alle bereikbare vreemdgeleidende delen. Dit zijn bijvoorbeeld wateraanvoeren en waterafvoeren, metalen constructies, verwarmingsradiatoren, metalen badkuipen, douchedrains, verwarming etc.

Bij twijfel altijd vereffenen

Dus metalen delen die niet bereikbaar zijn hoef je dus niet te vereffenen. Maar let hierbij wel op. Bijvoorbeeld bij de toepassing van metalen profielen kan de schroef waaraan je iets kunt ophangen wel bereikbaar zijn. Bij twijfel dus altijd vereffenen.

Een aantal metalen delen hoeven niet geaard te worden, dit zijn deurknoppen, scharnieren, ophanghaken en raamkozijnen die geen contact maken met metalen constructies. Maar kunststof leidingen met een metalen laag beschouw je als een metalen leiding en moet je dus wel vereffenen. Echter als je kunt aantonen dat er geen geleidende verbinding tot stand kan komen met aanraakbare metalen koppelingen, kranen of radiatoren dan hoef je niet te vereffenen.

Aardingsmateriaal kopen 123groepenkast.nl

Centraal aardpunt

In de badkamer heeft een centraal aardpunt de voorkeur. Het centraal aardpunt moet toegankelijk zijn. Vaak plaats je deze onder de wastafel of achter de spiegel. Plaatsing buiten de badkamer mag eventueel ook. Maar moet dan wel dicht bij de badkamer zijn.

Bij twijfel over de vereffening kun je eventueel ook de NPR5310 raadplegen. De NPR5310 is de Nederlandse Praktijk Richtlijn waarin de voorschriften uit de NEN1010 naar de praktijk zijn vertaald. Hierin staat een stroomdiagram waarmee je eenvoudig kunt bepalen of vereffening noodzakelijk is. Maar ook hoe je op eenvoudige wijze deze vereffening kunt realiseren door middel van diverse praktijkvoorbeelden.

De minimale kerndoorsnede van de vereffeningsleiding is:

  • 2,5mm2 indien de leiding tegen mechanische bescherming is beschermd;
  • 4mm2 indien dit niet het geval is.

Op het centraal aardpunt sluit je ook het aardnet in de vloer aan. Voor het vereffenen van de wapening in de vloer geldt als hoofdregel dat je die wapening zelf moet vereffenen. Maar is de wapening door de toegepaste vloerconstructie niet of niet zonder meer bereikbaar, dan kun je dit oplossen door het aanbrengen van een afzonderlijk aardnet bovenop de constructievloer.

Een aardnet of aardmat is een deugdelijk gevlochten of gelaste mat, met een maaswijdte van ten hoogste 150mm en een draadmiddellijn van ten minste 2mm. Maar een mat van kippengaas is bijvoorbeeld niet geschikt voor deze toepassing. Gebruik dus altijd een daar voor bestemde aardmat.

Vloerverwarming in de badkamer komt steeds meer voor. Wanneer je deze voedt vanuit een SELV keten dan hoef je geen aanvullende vereffening toe te passen. Maar anders moet je wel vereffening toepassen.

Alle producten voor jouw elektrische installatie vind je hier.

Wij vinden het superleuk als je je reactie wilt achterlaten. Klik op de reactieknop onderaan deze pagina. Alvast bedankt.

Over de schrijver
Luc startte in 1991 in de installatietechniek. In 2013 is hij gestart met zijn eerste webshop in technische installatiematerialen 123GroepenKast.nl. Datzelfde jaar schreef hij zijn eerste e-boek over het aansluiten van een groepenkast. Vanuit zijn passie voor de techniek publiceerde hij meerdere kennis artikelen met als doel om de technische vakkennis op een hoger niveau te krijgen. Te vaak ziet hij in de praktijk technische installaties die zijn aangelegd met een gebrek aan technische kennis. Door de kennis terug te brengen, samen met het vakmanschap van de RegioInstallateur wordt een betrouwbare, en bovenal veilige technische installatie opgeleverd. Tegenwoordig houdt Luc zich bezig met de ontwikkeling van de RegioInstallateur en Installo.
Groenendaal Cornelis [Cees]
Door

Groenendaal Cornelis [Cees]

op 10 Nov 2020

Mooi overzicht, goed uitgelegd!

Jurgen
Door

Jurgen

op 10 Nov 2020

Duidelijke tips

j.boshoven
Door

j.boshoven

op 10 Nov 2020

Bedankt Luc, heldere uitleg en leerzaam

Leen Dekker
Door

Leen Dekker

op 10 Nov 2020

Informatief

Maurits
Door

Maurits

op 10 Nov 2020

Bedankt Luc. Ik ben weer helemaal bij.

luuk
Door

luuk

op 10 Nov 2020

Weer een goed artikel Luc, best wel actueel1 zie nl onderweg dat vele de aarding in de badkamer verslonzen. Met name de badkamer installateurs. Zit toch een aardlekschakelaar in de groepenkast word dan gezegd.

DGr
Door

DGr

op 10 Nov 2020

Dank Luc Altijd leerzaam, informatief en actueel. Misschien nog eens een stukje over het aansluiten van grotere groepen ledarmaturen. Blijken namelijk tragere gezekerd te moeten worden om inschakelproblemen te voorkomen.

arthur
Door

arthur

op 11 Nov 2020

Beste LucBedankt voor je blog, heerlijk om alles weer op een overzichtelijke manier te lezen

Richard
Door

Richard

op 11 Nov 2020

Bedankt weer. Super interessant en leerzaam altijd om te lezen.

Arnold
Door

Arnold

op 12 Nov 2020

Weer een prima artikel. Kleine aanvulling: Het is vaak eenvoudiger en goedkoper om vloerverwarmingsthermostaatklokken , schakelaars, transformatoren, lasdozen enz. net buiten de bad- of douchekamer te plaatsen; ook omdat deze vaak op 230V werken en geen juiste IP waarde hebben.

Victor
Door

Victor

op 26 Nov 2020

Goed en interesant stuk Luc. Ik heb nog wel een vraag over de wasmachine asnsluiting in de badkamer. Er zit een trekschakelaar hoog gemonteerd. Hienaast is een wcd geplaatst die op de schakelaar is aangesloten, zodat de stekker vsn het wasmachine snoer er niet af hoeft. Mag dit? En moet deze groep over de aarlekschakelaar lopen?

Wouter
Door

Wouter

op 26 Jul 2023

Ik heb een vraag mbt: - relatie elektrische en/of infrarood radiator en stopcontact & lichtschakelaar1. Mag het stopcontact onder de radiator (min 60cm boven vloer) geplaatst worden? 2. Mag de lichtschakelaar op 5cm vanaf radiator geplaatst worden?

Luc Lageweg
Door

Luc Lageweg

op 02 Aug 2023

Beste Wouter, je mag de wandcontactdoos onder de radiator plaatsen, en de lichtschakelaar naast de radiator. Als je deze maar in de goede zone installeert. Let er op dat je ook aan de vereffening van de radiator denkt.

Reactie plaatsen